NOSPR pełni rolę ambasadora kulturalnego reprezentującego kraj na międzynarodowej scenie artystycznej, m.in. koncerty w Brukseli (Europalia), Wiedniu (otwarcie Roku Polskiego w Austrii), Madrycie (koncert galowy Roku Polskiego w Hiszpanii), Rzymie (obchody 70. rocznicy urodzin H.M. Góreckiego), Kijowie (inauguracja Roku Polskiego na Ukrainie), Paryżu (koncert galowy Roku Polskiego we Francji Nowa Polska), Londynie (inauguracja Roku Polskiego w Wielkiej Brytanii POLSKA! YEAR). Zespół współpracował z jednymi z największych kompozytorów drugiej połowy XX wieku – Witoldem Lutosławskim, Henrykiem Mikołajem Góreckim i Krzysztofem Pendereckim, prezentując pierwsze wykonania ich dzieł.
Zespół utworzył w 1935 w Warszawie i prowadził do wybuchu II wojny światowej Grzegorz Fitelberg. W 1945 orkiestrę reaktywował w Katowicach Witold Rowicki. W 1947 dyrekcję artystyczną objął ponownie Fitelberg. Po jego śmierci w 1953 zespołem kierowali kolejno: Jan Krenz, Bohdan Wodiczko, Kazimierz Kord, Tadeusz Strugała, Jerzy Maksymiuk, Stanisław Wisłocki, Jacek Kaspszyk, Antoni Wit, Gabriel Chmura, ponownie Jacek Kaspszyk. We wrześniu 2000 dyrektorem naczelnym i programowym została Joanna Wnuk-Nazarowa. Pierwszym dyrygentem gościnnym NOSPR jest Stanisław Skrowaczewski, dyrygentem honorowym - Jan Krenz.
31 sierpnia 2012 r. funkcję dyrektora artystycznego i I dyrygenta Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach objął Alexander Liebreich.
Prócz nagrań archiwalnych dla Polskiego Radia orkiestra zrealizowała ponad 200 płyt CD dla wielu renomowanych wytwórni (m.in. Decca, EMI, Philips, Chandos, Naxos). Za dokonania fonograficzne zespół wyróżniony został licznymi nagrodami, m.in. Diapason d’Or i Grand Prix du Disque de la Nouvelle Académie du Disque, Cannes Classical Award, Midem Classical Award.
Wraz z NOSPR występowało wielu znakomitych dyrygentów i solistów, m.in. Martha Argerich, Leonard Bernstein, Rudolf Buchbinder, James Conlon, Placido Domingo, Pierre Fournier, Nicolai Gedda, Barbara Hendricks, Julius Katchen, Leonidas Kavakos, Wilhelm Kempff, Kevin Kenner, Paweł Klecki, Kiryłł Kondraszyn, Marguerite Long, Witold Lutosławski, Charles Mackerras, Mischa Maisky, Sir Neville Marriner, Kurt Masur, Shlomo Mintz, Ivan Monighetti, Garrick Ohlsson, Kun Woo Paik, Krzysztof Penderecki, Maurizio Pollini, Hermann Prey, Ruggiero Ricci, Mścisław Rostropowicz, Artur Rubinstein, Jerzy Semkow, Stanisław Skrowaczewski, Leonard Slatkin, Isaac Stern, Henryk Szeryng, Yan Pascal Tortelier, Pieter Wispelwey, Krystian Zimerman, Nicolai Znaider.
Orkiestra występowała niemal we wszystkich krajach Europy, w obu Amerykach, a także w Japonii, Hongkongu, Chinach, Australii, Nowej Zelandii, Korei, na Tajwanie i w krajach Zatoki Perskiej. W ostatnich latach NOSPR zrealizowała spektakularne projekty, które spotkały się z bardzo dobrym przyjęciem ze strony słuchaczy oraz recenzentów (Maraton twórczości Góreckiego, Pociąg do muzyki Kilara, Muzyczna podróż morska (dwie edycje), Festiwal GÓRECKI*PENDERECKI – w 75. rocznicę urodzin). Od 2005 r. NOSPR jest organizatorem biennale – Festiwalu Prawykonań - Polska Muzyka Najnowsza.
W październiku 2014 r. NOSPR zainaugurowała sezon w nowej siedzibie. Autorem projektu budynku jest Konior Studio z Katowic, a koncepcję akustyczną sali opracowała firma Nagata Acoustics. W sezonie 2015/2016 orkiestra obchodzi jubileusz 80-lecia swojego istnienia.
fot. Bartek_Barczyk