11 listopada 2025
Edgar Ghazaryan
8 listopada 2025 roku Polska pożegnała wspaniałą, niezrównaną i niepowtarzalną kobietę – Elżbietę Penderecką, żonę światowej sławy kompozytora Krzysztofa Pendereckiego o ormiańskich korzeniach, prezes Towarzystwa Muzycznego im. Ludwiga van Beethovena, która zmarła 31 października 2025 roku.
Jej odejście jest bolesną stratą nie tylko dla Polaków, ale także dla tysięcy Ormian.
Moja znajomość z Panią Elżbietą rozpoczęła się w pierwszych dniach mojej kadencji jako Ambasadora Republiki Armenii w Polsce. Emanowała niezwykłą życzliwością; jej niezrównany urok, głęboka znajomość muzyki, znakomite zdolności organizacyjne, erudycja, wielojęzyczność i fenomenalna pamięć sprawiały, że każde spotkanie z nią pozostawiało niezatarte wrażenie.
Organizowane przez nią corocznie w Warszawie festiwale muzyczne „Ludwig van Beethoven” należały do najważniejszych wydarzeń w życiu kulturalnym nie tylko Polski, lecz całej Europy. Dzięki Pani Pendereckiej uczestniczyli w nich również ormiańscy artyści i zespoły muzyczne. W Warszawie i innych miastach Polski koncerty te odbywały się pod honorowym patronatem Ambasady Armenii w Polsce, co dodatkowo wzmacniało relacje między naszą Ambasadą a Towarzystwem Muzycznym im. Ludwiga van Beethovena. Pani Elżbieta nieustannie wspierała młodych ormiańskich artystów i zachęcała do promowania ich talentu w europejskich kręgach kulturalnych.
Połączenie talentu artystycznego Pani Pendereckiej z jej miłością do narodu ormiańskiego i Armenii było powodem, dla którego przewodniczyła jury Festiwalu Muzycznego im. Arama Chaczaturiana w Armenii. Dzięki jej współpracy z ormiańskimi partnerami w Armenii zorganizowano również festiwale muzyczne poświęcone Krzysztofowi Pendereckiemu, z udziałem artystów ormiańskich i zagranicznych.
W uznaniu jej ogromnego wkładu w rozwój muzyki ormiańskiej, zwłaszcza klasycznej, Pani Elżbieta Penderecka została uhonorowana Złotym Medalem Ministerstwa Kultury Republiki Armenii, który miałem zaszczyt wręczyć jej podczas oficjalnego przyjęcia z okazji Dnia Niepodległości Republiki Armenii w Warszawie – w obecności jej ukochanego męża, Krzysztofa Pendereckiego.
Dla mnie i mojej rodziny odejście Pani Elżbiety jest źródłem głębokiego smutku. Moja praca jako Ambasadora Republiki Armenii w Polsce stała się okazją do poznania tej niezwykłej kobiety i zaprzyjaźnienia się z nią, a nasza relacja przetrwała również po zakończeniu mojej kadencji. Podczas prywatnych wizyt w Polsce w ostatnich latach miałem przyjemność gościć w ich domu, cieszyć się ciepłem i życzliwością tej rodziny oraz uczestniczyć w wydarzeniach kulturalnych i przyjęciach, które organizowali.
Trudno mi wyobrazić sobie, że w Polsce nie zobaczę już Pani Elżbiety, nie usłyszę jej głosu, nie poczuję ciepła, które emanowało z jej bezgranicznej dobroci i człowieczeństwa.
Niech światło i pokój towarzyszą grobom Pani Elżbiety Pendereckiej i jej ukochanego męża, Krzysztofa Pendereckiego. Zawsze będę o nich pamiętał w modlitwie, pocieszając się myślą, że miałem szczęście poznać te legendarne postacie, przyjaźnić się z nimi i w ten sposób wzbogacić historię mojego życia i życia mojej rodziny.
Edgar Ghazaryan
Ambasador Republiki Armenii w Polsce w latach 2014–2018
Poseł Nadzwyczajny i Minister Pełnomocny Republiki Armenii
10 listopada 2025
Łukasz Borowicz
Odejście Elżbiety Pendereckiej pozostawia w najgłębszym smutku, żalu, szoku…
Jeszcze we wrześniu omawialiśmy w najdrobniejszych szczegółach wykonanie Koncertu altówkowego Krzysztofa Pendereckiego w Walencji. Pani Elżbieta chciała, jak zawsze, mieć pewność, że koncert, jego organizacja, wykonanie, interpretacja, współpraca z debiutującą solistką, że wszystko to łączyć będą jakości, które były synonimem wszelkich aktywności Elżbiety Pendereckiej. A były nimi: dążenie do perfekcji w każdym aspekcie, szacunek dla muzyki, wykonawców i przede wszystkim dla publiczności.
Bycie Ambasadorem polskiej kultury było dla Elżbiety Pendereckiej misją, jestem pewien, że na zawsze w pamięci polskich muzyków pozostaną Jej niezliczone inicjatywy, nie mające precedensu w przeszłości, a być może i w przyszłości. Gigantyczne dzieło, jakim jest Festiwal Beethovenowski oraz Stowarzyszenie im. Beethovena promieniuje na cały świat, wcielając w życie dewizę Elżbiety Pendereckiej: jeśli Polska ma być obecna w świadomości międzynarodowej, to przede wszystkim możliwe to jest dzięki polskiej kulturze.
Już za dwa tygodnie mieliśmy spotkać się z Panią Elżbietą w Operze i Filharmonii Podlaskiej, gdzie Pani Elżbieta objęła patronatem wykonanie Polskiego Requiem Krzysztofa Pendereckiego. Nie mogę pogodzić się z myślą, że nie spotkamy się, nie będziemy wspólnie przeżywać dzieła, które jak żadne inne przedstawia polską historię XX i XXI wieku. Elżbieta Penderecka stała się jej wspaniałą częścią. Niech muzyka Krzysztofa Pendereckiego będzie hołdem i jej muzycznym pożegnaniem.
Droga Elżbieto, dziękuję za wszystko, za wspólny czas, uwagę, rady, przemyślenia, niekończącą się życzliwość oraz przyjaźń.
Łukasz
10 listopada 2025
Martin Gärtner
Consul General of Austria in Kraków
It was with deep sorrow that I learnt about the passing of Mrs Elżbieta Penderecka, Founder and President of the Ludwig van Beethoven Association in Kraków.
Mrs Penderecka was an outstanding personality in many respects, and I consider myself lucky to have met her in person. She has earned exceptional merits also for the development of relations between Poland and Austria and awarded the “Goldenes Ehrenzeichen für Verdienste um die Republik Österreich” by the Austrian Federal President in 2003.
I would like to express my heartfelt condolences on behalf of the Austrian Consulate General in Kraków. Our thoughts are first and foremost with Mrs Penderecka’s family and friends, the team of the Beethoven Association among the closest.
10 listopada 2025
Natalia Rubiś
Odeszła niezwykła kobieta.
Pani Elżbieta Penderecka była pierwszą osobą, która naprawdę we mnie uwierzyła i wspierała mnie od chwili, gdy się poznałyśmy. To ona zainspirowała mnie do podjęcia studiów na Yale School of Music i zawsze wierzyła, że odnajdę się w wymagającym repertuarze jej ukochanego męża, profesora Krzysztofa Pendereckiego.
Dzięki niej zadebiutowałam na scenie Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w pięknej roli Benigny. Była dla mnie wzorem, mentorką i serdeczną, przyjacielską duszą. Nigdy nie zapomnę dobra, którym mnie obdarzyła. Bardzo będzie mi jej brakowało.
Składam najgłębsze wyrazy współczucia Rodzinie i Przyjaciołom Pani Elżbiety.
Ale teraz może już cieszyć się bliskością swojego ukochanego męża, Krzysztofa, któremu poświęciła życie z miłością i oddaniem.
10 listopada 2025
Iryna , Ihor Penderetski
Сумна звістка долетіла і до Львова. Щиро співчуваємо близьким та друзям п. Ельжбєти. Сумуємо разом з Вами. Нехай Бог прийме дорогу П. Ельжбєту у свої обійми. Ця неймовірна жінка залишила глибокий слід не тільки в культурі Польщі, а й цілого світу. Дякуємо, п. Ельжбєто, за Вашу працю, цікаві проекти, жіночу чарівність та елегантність. Ви будете прикладом для молоді в цілому світі.
9 listopada 2025
Aleksandra Katarzyna Ochocka
Kraków 2000
Z wielkim smutkiem żegnam Panią Elżbietę Penderecką.
Współpraca z Nią była dla mnie cennym doświadczeniem.
Zawsze będę wspominać Jej profesjonalizm, kulturę osobistą i niezwykłe zaangażowanie.
W trudnych momentach mojego życia okazała mi niezwykłe wsparcie i zrozumienie.
Będę zawsze wdzięczna za Jej troskę i życzliwość.
Łączę się w bólu z Rodziną, Bliskimi oraz Współpracownikami.
Spoczywaj w pokoju.
9 listopada 2025
Lech Napierała
Te zaledwie kilka spotkań, kilka rozmów z panią Elżbietą na zawsze pozostaną w mojej pamięci i sercu. W tym roku miałem zaszczyt wystąpić na Festiwalu Beethovenowskim. Nasze pierwsze spotkanie miało jednak miejsce w Wiedniu - 10 lat temu. Ja z żoną onieśmieleni, Ona serdeczna i uśmiechnięta! Była wielki skarbem dla kultury i wspaniałem Człowiekiem.
To dla mnie wielki zaszczyt i radość, że dane mi było ją poznać.
Cześć jej pamięci!
8 listopada 2025
Anna Chruszcz
Z głębokim żalem żegnam Panią Elżbietę Penderecką – Osobę niezwykłej klasy, elegancji, wrażliwości i oddania sztuce. Rodzinie składam najszczersze wyrazy współczucia i wsparcia w tym trudnym czasie.
