Festiwal

(Polski) V Festiwal romantycznych kompozycji dzień 3

Sorry, this entry is only available in Polish. For the sake of viewer convenience, the content is shown below in the alternative language. You may click the link to switch the active language.

Założony w 2017 roku Equilibrium String Quartet specjalizuje się w grze na instrumentach historycznych i za swój cel obrał odkrywanie mało znanej muzyki kameralnej XVIII i XIX wieku polskich kompozytorów. Ten rzadko wykonywany repertuar zarejestrowany został na 4 płytach zespołu Dzisiejszy koncert jest dlatego okazją usłyszenia utworów na kwartet smyczkowy, przywracanych do życia koncertowego.

3 kwartety opus 8 Elsnera uznawane są za pierwsze zachowane przykłady tego gatunku w muzyce polskiej. Powstały pod koniec siedmioletniego pobytu kompozytora we Lwowie (1793-1799), który poprzedzał jego przyjazd do Warszawy. To właśnie we Lwowie ujawnił się talent kulturotwórczy Elsnera; w mieście tym koncertował, udzielał lekcji muzyki, przyczynił się do wystawienie Don Giovanniego Mozarta, założył Akademię Muzyczną, organizował cotygodniowe koncerty a od 1797 roku pełnił funkcję dyrektora orkiestry teatralnej. Opus 8 napisał na potrzeby domowego muzykowania kameralnego, w którym czynnie się udzielał. Ostatni ze zbioru trzyczęściowy Kwartet-d-moll stylistycznie bliski jest kwartetom typu koncertującego tradycji wiedeńskiej i w części finałowej nawiązuje do rytmu poloneza.

Młodszy o jedenaście lat od Elsnera Franciszek Lessel jest jedynym polskim kompozytorem, który był uczniem Haydna. Do Wiednia wyjechał w 1799 roku i przebywał w tym mieście aż do czasu śmierci swego mistrza, z którym łączyły go zażyłe stosunki. Do Polski powrócił w 1809 roku i przez następne trzy lata prowadził działalność artystyczną, pedagogiczną i kompozytorską. Po tym okresie zrezygnował z profesjonalnego zajmowania się muzyką, zostając zarządcą kolejnych majątków a następnie urzędnikiem. Niedatowana Fantazja na kwartet smyczkowy powstała najprawdopodobniej przed 1813 rokiem. Tytuł wskazuje na swobodne podejście do formy muzycznej, niezależnej od wzorców i kanonów. Utwór rozpoczyna powolny wstęp z ciekawymi rozwiązaniami harmonicznymi po którym następują trzy odcinki muzyczne w szybkim tempie prowadzące do kunsztownej finałowej podwójnej fugi.

Działający w II połowie XIX wieku Zygmunt Noskowski jest autorem 3 kwartetów. Był uczniem Stanisława Moniuszki, później doskonalił swój warsztat kompozytorski w Berlinie u Friedricha Kiela. W 1881 roku został dyrektorem Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, z dużym zaangażowaniem odbudowując życie muzyczne stolicy podupadłe wskutek popowstaniowych restrykcji władz carskich. Od 1886 roku prowadził klasę kompozycji w Instytucie Muzycznym w Warszawie, wychowując grono najważniejszych polskich kompozytorów Młodej Polski, m.in. Karola Szymanowskiego i Ludomira Różyckiego. Jego zasługi dla życia muzycznego można więc przyrównywać do działającego ponad pół wieku wcześniej Elsnera. III Kwartet smyczkowy e-moll prawykonany został 4 maja 1884 roku i był kompozycją, która zdobyła drugą nagrodę na Konkursie Muzycznym Towarzystwa „Carillon” w Brukseli. Kompozytor nadał mu podtytuł Fantazja chcąc zapewne podkreślić jego niekonwencjonalną harmonię i rozwiązania fakturalne. Cztery części utworu nawiązują do tradycyjnego układu cyklu, którego ramami są części o formie sonatowej, część druga jest scherzem a trzecia – emocjonalnym sercem utworu (Largo tragico). Muzyka III Kwartetu ujawnia nie tylko świetny warsztat kompozytorski Noskowskiego, ale również jego bogatą wyobraźnie kolorystyczną. Obok Kwintetu fortepianowego g-moll Juliusza Zarębskiego jest to jeden z najlepszych utworów polskiej muzyki kameralnej II połowy XIX wieku.

 

(Polski) VI Festiwal romantycznych kompozycji

Następny