Opera Krakowska w hołdzie Krzysztofowi Pendereckiemu
W pierwszą rocznicę śmierci Krzysztofa Pendereckiego, kompozytora muzyki współczesnej
i dyrygenta, Opera Krakowska zaprezentuje spektakl Diabły z Loudun w reż. Laco Adamika,
zarejestrowany w 2014 roku w krakowskim teatrze. Projekcja odbędzie się 29 marca g. 18:30 na
platformie Play Kraków.
Diabły z Loudun to pierwsze i jedno z najważniejszych dzieł operowych w twórczości Krzysztofa
Pendereckiego. Inspirowane powieścią Aldousa Huxleya Diabły z Loudun i dramatem Johna Whitinga
The Devils, od pierwszego wystawienia 1969 roku w Hamburgu cieszy się niesłabnącym
zainteresowaniem reżyserów. Powstało ok. 30 realizacji, które wystawiono w największych teatrach
operowych w Polsce i na świecie.
Libretto traktuje o opętaniu, szaleństwie fanatyzmu, ambicjach politycznych i erotycznych
namiętnościach. Opowiada o wydarzeniach, jakie rozegrały się we francuskim Loudun na początku
XVII wieku, gdzie odbył się proces księdza Urbana Grandiera, oskarżonego o konszachty z diabłem.
Główny bohater jest postacią historyczną, a jego proces i śmierć uważane są za najciemniejsze z kart
historii związanej z wiarą w diabelskie opętania. Dzieło od premiery budziło wiele kontrowersji. „Ta
opera miała najwięcej wykonań, jeśli chodzi o współczesne opery. W wielu krajach były protesty
Kościoła, biskupów, ale nigdy w Polsce” – wspominał Penderecki.
Diabły z Loudun to dzieło „rozpięte między liturgicznym obrzędem, misterium, oratorium, dramatem
muzycznym a współczesnym teatrem ekspresjonistycznym”, jak podaje Daniel Cichy. Teatralne
konteksty dostrzegł także Ates Orga, określając je jako „teatr moralnego niepokoju,
w którym ukazywane zło ma służyć poszukiwaniu utraconych wartości”. Mieczysław Tomaszewski
widział w nim z kolei „rozedrganie muzyki na spięciu, na gorącej krawędzi sacrum i profanum”.
Opera reprezentuje środkowy, pełen technik awangardowych, okres twórczości Pendereckiego –
wpisuje się w nurt sakralny, zapoczątkowany w 1958 roku przez Psalmy Dawida. Utwór wywodzi się
z tradycji dramatów Richarda Wagnera, gdzie orkiestra traktowana jest jako aktywny bohater
o wielkiej roli dramaturgicznej. Opera nawiązuje również do tradycji dramma per musica Claudio
Monteverdiego, co objawia się występowaniem solowych i dialogujących partii śpiewanych,
przeplatanych fragmentami w całości mówionymi, które scalają dramaturgicznie całość.
Niekonwencjonalne artykulacje, klastery, eksploracja sonorystycznych właściwości instrumentarium,
podbudowują mistyczny wymiar opery, do której chętnie powracał sam kompozytor. W roku 2012
stworzył na nowo instrumentację i przeredagował partyturę, dokomponowując do niej kilka nowych
scen.
W pierwszą rocznicę śmierci Krzysztofa Pendereckiego w hołdzie Maestro odbędzie się projekcja
opery zarejestrowanej w krakowskim teatrze w 2014 roku. Spektakl będzie można obejrzeć
bezpłatnie na platformie Play Kraków 29 marca o g. 18.30.
Patronat: Stowarzyszenie im. Ludwiga van Beethovena
Realizatorzy
Reżyseria: Laco Adamik
Kierownictwo muzyczne: Andrzej Straszyński
Scenografia: Barbara Kędzierska
Kostiumy: Magdalena Tesławska, Paweł Grabarczyk
Przygotowanie chóru: Marek Kluza
Asystent reżysera: Bożena Walczyk-Skrzypczak
Asystent kierownika muzycznego: Paweł Szczepański
Asystent scenografa: Izabela Firek
Inspicjent: Agnieszka Sztencel, Anna Jaworska
Sufler: Dorota Sawka
JOANNA, przeorysza Urszulanek | Ewa Biegas
CLAIRE, siostra Urszulanka | Monika Korybalska
GABRIELLE, siostra Urszulanka | Karin Wiktor-Kałucka
LUIZA, siostra Urszulanka | Bożena Zawiślak-Dolny
PHILIPPE, młoda dziewczyna | Katarzyna Oleś-Blacha
GRANDIER, proboszcz kościoła św. Piotra | Leszek Skrla
NINON, młoda wdowa | Agnieszka Cząstka
OJCIEC BARRÉ, wikary z Chinon | Przemysław Firek
BARON DE LAUBARDEMONT, komisarz królewski | Adam Zdunikowski
OJCIEC RANGIER | Volodymyr Pankiv
OJCIEC MIGNON, spowiednik Urszulanek | Janusz Dębowski
ADAM, aptekarz | Paweł Szczepanek
MANNOURY, lekarz | Andrzej Biegun
D’ARMAGNAC, gubernator miasta | Stanisław Knapik
KSIĄŻĘ DE CONDÉ, wysłannik królewski | Michał Kutnik
OJCIEC AMBROSSE, stary ksiądz | Krzysztof Dekański
BONTEMPS, dozorca więzienny | Władysław Guzik
SĘDZIA | Adam Sadzik
GŁOS LEWIATANA | Marcin Herman
Dyrygent: Tomasz Tokarczyk
Orkiestra, Chór i Balet Opery Krakowskiej