Nikołaj Medtner – rosyjski kompozytor i pianista – uprawiał przede wszystkim muzykę fortepianową, z myślą o sobie jako koncertującym wirtuozie. A miał opinię jednego z najznakomitszych artystów swego pokolenia. Ze względu na postawę konserwatywną w twórczości kompozytorskiej, którą dał wyraz w przywiązaniu do wartości przeszłości, nazwano go „rosyjskim Brahmsem”. Indywidualne poglądy na temat kondycji artysty we współczesnym świecie zawarł w książce Muza i moda (z roku 1935), w której negatywnie odniósł się tak do zmysłowego impresjonizmu, modernistycznego chaosu, jak i do przerostu formy w utworach z późnego romantyzmu. Pisząc o duchowej mizerii nowej sztuki, skazał się tym samym – w środowisku Paryża, a następnie Londynu (gdzie mieszkał do końca życia) – na los samotnika.
Sonata-Reminiscenza a-moll pochodzi z cyklu Zabytyje motiwy (‘zapomniane melodie’), skomponowanego przez Medtnera w latach 1918-20, jeszcze przed opuszczeniem Rosji. Stanowi w tym cyklu pierwsze ogniwo (Allegretto tranquillo) – po nim następują krótkie tańce i canzony (Danza graziosa, Danza festiva, Canzona fluviala, Danza rustica, Canzona serenata, Danza silvestra), spuentowane kodą w charakterze nawiązującym do początku: Alla Reminiscenza.
Kompozytor swobodnie potraktował gatunek sonaty, nadając jej w tym przypadku postać zintegrowaną – jednoczęściową. To jeden z przykładów, jakby wyraził się Charlse Rosen: „myślenia sonatą”, a nie powielenia z góry założonego architektonicznego wzorca. Tytuł Reminiscenza odnosi się do lirycznego nastroju utworu – jego tonu romantycznego.
Małgorzata Janicka-Słysz